Zespół pęcherza nadreaktywnego (neurogenny pęcherz) to dokuczliwa i stosunkowo częsta choroba, która dotyczy zwykle osób starszych. Schorzenie to często nazywane jest również nerwicą pęcherza, co słusznie sugeruje wpływ na jej rozwój patologii w obrębie układu nerwowego.
Pęcherz nadreaktywny – najczęstsze przyczyny
Wydalanie moczu z pęcherza moczowego oparte jest na odruchu nerwowym. Rozciągnięte ściany pęcherza wywołują reakcję pod postacią skurczu mięśnia wypieracza. W przypadku, gdy zachodzą nieprawidłowości w funkcjonowaniu tego procesu, dochodzi do rozwinięcia choroby, jaką jest zespół pęcherza nadreaktywnego [1] [2] [3] [4]. Do najczęstszych przyczyn tego typu zaburzeń należy degeneracja włókien nerwowych, która ma miejsce w trakcie starzenia się. Dlatego też choroba najczęściej dotyczy osób w wieku podeszłym, niezależnie od płci [1] [2]. Wyraźny wzrost zachorowań notuje się w przypadku kobiet w wieku pomenopauzalnym, co wynika z braku ochronnego działania estrogenów. W przypadku osób młodszych przyczyną pęcherza neurogennego są zwykle choroby autoimmunologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane (SM) czy stwardnienie zanikowe boczne (ALS).
Istnieją również doniesienia dotyczące częstszego występowania zespołu pęcherza nadreaktywnego u osób nadużywających alkoholu, tytoniu czy kofeiny [2] [3].
Jak objawia się zespół pęcherza nadreaktywnego?
Najczęstszym objawem pęcherza nadreaktywnego, który podają pacjenci w trakcie wywiadu lekarskiego, jest częstomocz, czyli oddawanie niewielkich porcji moczu kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy dziennie. Wynika to z zaburzeń funkcjonowania mięśnia wypieracza pęcherza moczowego [2] [3]. Objaw ten jest niestety bardzo dokuczliwy, ponieważ często, mimo świadomej kontroli nad mięśniem-zwieraczem cewki moczowej, osoby chore nie są w stanie utrzymać moczu. Skutkuje to regularnym poopuszczaniem moczu. Na domiar złego leczenie zespołu pęcherza neurogennego jest bardzo trudne i rzadko skuteczne. Nie znamy bowiem metod, które doprowadzałyby do regeneracji uszkodzonych włókien nerwowych. Dlatego też jedyną opcją jest terapia behawioralna, która ma na celu naukę poprawnych zachowań podczas mikcji i trening pęcherza. Stosuje się poza tym uzupełniającą terapię farmakologiczną (za pomocą spazmolityków), która niestety często nie daje oczekiwanych rezultatów [1] [2] [3] [4].
Więcej na temat leczenia pęcherza przeczytasz tutaj >>
[1] Ganong W.F., Fizjologia, wyd. PZWL, Warszawa, 2009
[2] Willis-Gray M.G. et al., Evaluation and management of overactive bladder: strategies for optimizing care, Res Rep Urol. 2016; 8: 113-122
[3] Dhaliwal P. et al, Overactive bladder: strategies to ensure treatment compliance and adherence, Clin Interv Aging.2016; 11: 755-760
[4] Kim T.H. et al., Persistence and compliance with medication management in the treatment of overactive bladder, Investiq Clin Urol.2016 Mar; 57(2): 84-93
